Τι αναφέρει η αμερικανική εταιρεία αναλύσεων για τις νέες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο Ρώσος πρόεδρος
Μετά τον Ιωσήφ Στάλιν, κανείς δεν έχει κυβερνήσει τη Ρωσία για τόσο πολύ. Στις 7 Μαΐου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ορκίστηκε για την τέταρτη θητεία του, ως ηγέτης για άλλα έξι χρόνια της παγκόσμιας δύναμης. Στην διάρκεια της περίτεχνης τελετής ορκωμοσίας στο Κρεμλίνο, ο Πούτιν επαίνεσε τη χώρα ως «έναν ισχυρό, ενεργό και σημαίνοντα συμμετέχοντα στις παγκόσμιες υποθέσεις». Αλλά παρά τον έντονο τόνο του και την εξοικείωσή του με τη θέση του, η αβεβαιότητα για τις πιεστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα θα κυριαρχήσει στην νέα του – και ίσως τελευταία – θητεία του.
Το κλειδί μεταξύ των προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει ο Πούτιν είναι η καταπολέμηση της οικονομικής στασιμότητας της χώρας, η οποία αποτελεί προϊόν τόσο της -εξαρτώμενης στα βασικά προϊόντα- οικονομίας της Ρωσίας όσο και της αντιπαράθεσής της με τη Δύση.
Τα οικονομικά προβλήματα της Ρωσίας έχουν τροφοδοτήσει διαμαρτυρίες. Η νεότερη γενιά, η οποία ωρίμασε στη μετασοβιετική εποχή και έχει περισσότερες προσδοκίες από την κυβέρνηση, καθοδηγεί τις διαμαρτυρίες που περιλαμβάνουν ευρύτερα θέματα, όπως η διαφθορά και το γενικό αντι-κυβερνητικό συναίσθημα.
Η αντιπαράθεση με τη Δύση δεν έδειξε σημάδια ύφεσης, επειδή η Μόσχα παραμένει σε διαφωνία με την Ουάσιγκτον και τους ευρωπαίους συμμάχους της στην Ουκρανία και τη Συρία.
Οι εντάσεις είναι ιδιαίτερα έντονες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες στις αρχές Απριλίου επέβαλαν εκτεταμένες κυρώσεις. Οι κυρώσεις αυτές είχαν στόχο τους βασικούς ολιγάρχες και τις εταιρείες τους – ιδιαίτερα τον κολοσσό αλουμινίου Rusal- και αποτέλεσαν το ισχυρότερο μήνυμα ότι η Ουάσιγκτον έχει τη δύναμη να περιορίσει τις επιχειρήσεις και να διακόψει τις οικονομικές ροές στις μεγαλύτερες ρωσικές επιχειρήσεις της Ρωσίας.
Καθώς οι ελίτ του μάχονται να μειώσουν τις απώλειες, ο Πούτιν ενδεχομένως να βρει όλο και πιο δύσκολο το να διατηρήσει την ισορροπία μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας του Κρεμλίνου (“siloviki”) και των δυνάμεων που επιθυμούν τις μεταρρυθμίσεις (“civiliki”).
Οι προκλήσεις αυτές θα μπορούσαν να προκαλέσουν στον Πούτιν τους περισσότερους πονοκεφάλους από τότε που απέκτησε εξουσία στην αρχή της χιλιετίας, αν και ο εδώ και χρόνια ηγέτης της χώρας διαθέτει επιλογές για αυτά τα προβλήματα.
Θα μπορούσε να επιλέξει ανασχηματισμό του κυβερνητικού συμβουλίου για να ανταποκριθεί καλύτερα στις εν εξελίξει εσωτερικές και διεθνείς πιέσεις που αντιμετωπίζει η Ρωσία. Ενώ ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ είναι πιθανό να διατηρήσει τη θέση του ως πρωθυπουργός, ο πρώην υπουργός Οικονομικών AlexeiKudrin, πολιτικός που διάκειται θετικά προς τις μεταρρυθμίσεις, μπορεί να πάρει πρωτοκλασάτη θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο για να βοηθήσει τον Πούτιν στην επίλυση των οικονομικών αδυναμιών της χώρας και της οικονομικής απομόνωσης από τη Δύση. Ο Kudrinέχει υποστηρίξει τις μεταρρυθμίσεις στον προϋπολογισμό και τη δημόσια διοίκηση της Ρωσίας, καθώς και τις αυξήσεις δαπανών για την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τις υποδομές. Αλλά επειδή ο Πούτιν θα επιθυμεί να διατηρήσει την ισορροπία στο Κρεμλίνο, μπορεί να διορίσει κάποιον από την πιο συντηρητική και εθνικιστική ομάδα του επικεφαλής της Rosneft, Ιγκόρ Σεχίν, για να εξισορροπήσει τον Kudrin. Άλλες αλλαγές σε θέσεις υψηλού επιπέδου – συμπεριλαμβανομένων των χαρτοφυλακίων του ΥΠΕΞ και της άμυνας – είναι πιθανές να γίνουν το προσεχές διάστημα.
Ως προς την αντιμετώπιση της διαφωνίας, ο Πούτιν θα μπορούσε να ακολουθήσει σκληρή γραμμή για τις διαδηλώσεις και τις δημόσιες διαμαρτυρίες, μέσω καταστολής, ή θα μπορούσε να προχωρήσει σε παραχωρήσεις για την ανακούφιση της πίεσης στους δρόμους. Πρακτικά, ωστόσο, είναι πιθανό να επιδιώξει επιλεκτικά και τις δύο κατευθύνσεις, επιτρέποντας ορισμένες διαδηλώσεις και πραγματοποιώντας τακτικές διορθώσεις προκειμένου να μετριάσει τη δημόσια οργή, υιοθετώντας ταυτόχρονα και πιο δύσκολη γραμμή, όταν είναι απαραίτητο. Πράγματι, ο πρόεδρος εφάρμοσε τη δεύτερη επιλογή την περίοδο πριν την ορκωμοσία, όταν η αστυνομία συνέλαβε περισσότερους από 1.600 ανθρώπους στη Ρωσία σε διαδηλώσεις που δεν είχαν έγκριση με επικεφαλής τον αρχηγό της αντιπολίτευσης AlexeiNavalny. Ενώ η κυριαρχία του Πούτιν δεν κινδυνεύει σοβαρά, η αντιμετώπιση της επιμονής και της αβέβαιης εξέλιξης των διαδηλώσεων, αλλά και της δημόσιας δυσαρέσκειας θα αποτελέσει μια βασική πρόκληση για το Κρεμλίνο.
Στο εξωτερικό μέτωπο, ασχολούμενος με τη Δύση, ο Πούτιν έχει αρκετές επιλογές. Η Ρωσία έχει βελτιώσει την ικανότητά της να μειώνει ή να αυξάνει τις επιχειρήσεις της στην Ουκρανία και τη Συρία – καθώς και να φέρει την επιρροή της στη Βόρεια Κορέα, το Αφγανιστάν και αλλού – ως απαραίτητο. Η πορεία του Πούτιν θα εξαρτηθεί από το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιλέξουν να έχουν μια πιο σκληρή γραμμή έναντι της Ρωσίας – είτε με τη μορφή κυρώσεων είτε με τη συσσώρευση οπλισμού – ή με την άσκηση πολύ μικρότερης πίεσης, όπως κάνουν σήμερα. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιλέξουν την προηγούμενη τακτική, η Ρωσία θα μπορούσε να επαναλάβει τον ρόλο σπόιλερ σε περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος για την Ουάσινγκτον. Αν όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες μειώσουν τις ενέργειές της, η Μόσχα μπορεί να συνεργαστεί περισσότερο και να επιδείξει μια πιο συμβιβαστική και εποικοδομητική στάση στις διαπραγματεύσεις με τη Δύση.
Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο μακρύς και αλληλένδετος κατάλογος των πιεστικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η Ρωσία – συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής στασιμότητας, η αύξηση των εντάσεων με τη Δύση, οι συγκρούσεις στους κύκλους εξουσίας στο Κρεμλίνο και ένα πιο ενεργό και δυναμικό περιβάλλον διαμαρτυριών – θα αποτελέσουν δύσκολες προκλήσεις για τον πρόεδρο. Η στρατηγική του στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων θα βοηθήσει στη διαμόρφωση όχι μόνο της θητείας τους αλλά και των δεκαετιών που έπονται στη Ρωσία.
* Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής
