Ποια ζητήματα έθεσε ο Ναύαρχος Ε. Αποστολάκης κατά την επίσκεψή του στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Γράφει ο Άγγελος Αθανασόπουλος
Οι επαφές και η ανταλλαγή απόψεων
Και ευκολίες πληρωμής για την αναβάθμιση των F-16
Η ελληνική πλευρά έθεσε ξεκάθαρα στις επαφές που πραγματοποιήθηκαν την επιθυμία της να αποκτήσει αμερικανικό πλεονάζον αμυντικό υλικό, από τη στιγμή μάλιστα που οι οικονομικές δυνατότητες της χώρας μας δεν είναι απεριόριστες. Η υπογραφή της Letter of Offer and Acceptance για την αναβάθμιση 85 αεροσκαφών F-16 της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας λίγες ημέρες πριν από τη μετάβαση του Α/ΓΕΕΘΑ στην αμερικανική πρωτεύουσα ήταν μια ένδειξη ότι η Αθήνα εννοεί όσα λέει για εμβάθυνση της συνεργασίας. Οι δύο πλευρές βρήκαν τον τρόπο ώστε να γίνει σεβαστό το ελληνικό αίτημα για ευνοϊκότερο τρόπο πληρωμών κατά τη διάρκεια της τριετίας 2019-2021, όταν οι ασφυκτικές δεσμεύσεις επίτευξης δημοσιονομικών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ στο πλαίσιο του προγράμματος προσαρμογής δεν επιτρέπουν ευελιξία. Η λύση βρέθηκε μέσω μιας ρύθμισης που ουσιαστικά επιτρέπει στην Ελλάδα να μην προκαταβάλλει μεγάλα ποσά αλλά, κατά κάποιον τρόπο, να πληρώνει άμα τη παραλαβή.
Οι συζητήσεις για αναβάθμιση του ελληνικού στόλου
Ο ναύαρχος Αποστολάκης κατέστησε σαφές στους Αμερικανούς ότι η Αθήνα επιθυμεί να αναβαθμίσει τον ελληνικό στόλο, διότι μεγάλο μέρος των εξελίξεων λαμβάνει χώρα στη θάλασσα. Οι έλληνες στρατιωτικοί επιτελείς δεν μπορούν να αγνοήσουν το γεγονός ότι η Αγκυρα αναμένεται να παραλάβει από το 2020 ως το 2025 συνολικά έξι υποβρύχια τύπου 214 από τη Γερμανία – εξέλιξη που ισοσταθμίζει τη σημερινή ελληνική υπεροπλία στον τομέα αυτόν. Αν και η Αθήνα έχει ξεκινήσει συνομιλίες με τη Γαλλία για την προμήθεια των γνωστών πλέον «ψηφιακών φρεγατών» Belh@rr@, διερευνά κάθε επιλογή με την οποία θα μπορούσε να καλύψει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ανάγκες. Το αίτημα για παραχώρηση δύο αντιτορπιλικών Arleigh Burke δεν είναι φυσικά νέο. Είχε διατυπωθεί και παλαιότερα, αλλά από τη στιγμή που τα πλοία αυτά φέρουν το σύστημα ραντάρ Aegis δεν είναι εύκολο να λάβουν σχετική έγκριση παραχώρησης από το Κογκρέσο (ακόμα και με κάποιου είδους leasing για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα). Στο τραπέζι είχε πέσει και η ιδέα να μετακινηθούν από τη βάση της Ρότα στην Ισπανία στη Σούδα δύο από τα τέσσερα Arleigh Burke που σταθμεύουν εκεί (πρόκειται για τα USS Carney, USS, Donald Cook, USS Porter, USS Ross). Η βάση της Σούδας διαθέτει τις υποδομές για τον ελλιμενισμό τους και η παρουσία τους εκεί θα έστελνε ξεκάθαρα μηνύματα και προς την Αγκυρα.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της εξέτασης όλης της γκάμας επιλογών, μια ιδέα θα μπορούσε να είναι ενδεχομένως η ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα ναυπήγησης «ταχέων φρεγατών» κλάσης Freedom. Το νέο μοντέλο των σκαφών αυτών αναπτύσσει μεγάλη ταχύτητα, έχει ισχυρές αντιαεροπορικές δυνατότητες και η ανάπτυξη του προγράμματος λαμβάνει νέα δυναμική, καθώς η Σαουδική Αραβία έχει συμφωνήσει να αγοράσει έξι από αυτά τα σκάφη. Το κόστος είναι υψηλότερο από αυτό των Belh@rr@, αλλά την ίδια στιγμή το εν λόγω πρόγραμμα είναι μακροπρόθεσμο.
Τέλος, στο τραπέζι έπεσε και το ελληνικό αίτημα για την πιθανή προμήθεια Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAVs) MQ-1 Predator. Η ένταξή τους στο δυναμικό της Πολεμικής Αεροπορίας θα αύξανε πάρα πολύ τις δυνατότητες εναέριας επιτήρησης και ελέγχου στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο, σε συνδυασμό με τη σταδιακή παραλαβή των αναβαθμισμένων P-3 Orion. Παράλληλα, αυτή θα ήταν μια πολύ αποτελεσματική απάντηση στη διαφαινόμενη μετάβαση της Τουρκίας στη χρήση drones στο Αιγαίο, ενώ θα μειωνόταν τόσο ο κίνδυνος ατυχήματος για τους έλληνες πιλότους όσο και το κόστος για καύσιμα και συντήρηση των μαχητικών αεροσκαφών. Η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι η ένταξη των MQ-1 θα μπορούσε να γίνει πολύ ομαλά έπειτα και από τη συμφωνία των δύο χωρών για τη στάθμευση αμερικανικών UAVs MQ-9 Reaper στη Λάρισα, καθώς θα μπορούσε να εκπαιδευθεί το απαραίτητο ελληνικό προσωπικό.