TOY ΑΓΓΕΛΟY ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟY – ΒΗΜΑ
ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ παρουσιάζουν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις περίπου 100 ημέρες μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου. Η βίζα, το Αφγανιστάν και η εκκρεμότητα της ονομασίας των Σκοπίων επιβαρύνουν σοβαρά την ατμόσφαιρα, παρά την ελπίδα ότι μετά την ανάληψη της ηγεσίας από το ΠαΣοΚ αυτή θα βελτιωνόταν ραγδαία.
Η ελληνική πλευρά επιμένει ότι στις συναντήσεις που έγιναν μέχρι στιγμής ανάμεσα στον κ. Παπανδρέου και την αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον στο Βερολίνο για την επέτειο των 20 ετών από την πτώση του Τείχους, αλλά και τον αναπληρωτή της, Τζέιμς Στάινμπεργκ , κατά τη Σύνοδο του ΟΑΣΕ τον Δεκέμβριο στην Αθήνα, το κλίμα ήταν πολύ θετικό.
Η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά διαφορετική. Η Αθήνα να επιθυμεί, κατά την έκφραση ανώτερης κυβερνητικής πηγής, «να θέσει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις σε νέα βάση ώστε να αποκτήσει άλλο ένα όχημα άσκησης επιρροής ακόμη και σε ευρωπαϊκά θέματα». Η Ουάσιγκτον όμως εμφανίζεται επιφυλακτική.
Η χρονίζουσα εκκρεμότητα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) εξακολουθεί να δηλητηριάζει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, «το σκεπτικό αυτή την περίοδο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τα Βαλκάνια θυμίζει πολύ εκείνο της εποχής Κλίντον. Οι Αμερικανοί φοβούνται την αστάθεια, κυρίως σε τρία σημεία:στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη, στο Κοσσυφοπέδιο και στην πΓΔΜ». Θέλουν λοιπόν την όσο το δυνατόν γρηγορότερη ένταξη των Σκοπίων τουλάχιστον στο ΝΑΤΟ, ώστε να αποφευχθεί πιθανή αναταραχή στους κόλπους του αλβανικού πληθυσμού.
Η Ουάσιγκτον, επιμένουν οι ίδιες πληροφορίες, έδειξε ικανοποίηση για τα ανοίγματα του κ. Παπανδρέου προς τον σκοπιανό ομόλογό του Νίκολα Γκρούεφσκι. Θα ήθελε όμως περισσότερο ρεαλισμό στην αναζήτηση λύσης, την ώρα που η Αθήνα εμφανίζεται απαισιόδοξη επειδή ο κ. Γκρούεφσκι «έχει και πάλι στυλώσει τα πόδια». Η λύση του Σκοπιανού θα βοηθούσε την Αθήνα να παίξει στα Βαλκάνια τον ρόλο που θα ήθελαν οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν δει θετικά την «Ατζέντα 2014». «Η εκκρεμότητα της ονομασίας όμως, σε συνδυασμό και με την αδύναμη οικονομική μας θέση, επιδρούν ανασταλτικά» εξηγούν διπλωματικοί κύκλοι.
Το θέμα της βίζας είναι διαφορετικό. Η αμερικανική πλευρά επιμένει εδώ και τουλάχιστον δύο μήνες ότι «όλα είναι έτοιμα και πρέπει να τελειώνουμε». Η Αθήνα εμφανιζόταν διστακτική. «Ισως η κυβέρνηση να ήθελε να συνδυάσει μια πρωθυπουργική επίσκεψη με μια πανηγυρική τελετή κατάργησης της βίζας για τους έλληνες πολίτες που επισκέπτονται τις ΗΠΑ και να την πουλήσει στην κοινή γνώμη» σημειώνουν διπλωματικές πηγές. Το πρόσφατο περιστατικό με την απόπειρα τρομοκρατικής ενέργειας στο αεροσκάφος της Delta Αirlines φαίνεται όμως ότι έχει οδηγήσει την Ουάσιγκτον σε δεύτερες σκέψεις. «Δεν θα ήταν λίγο οξύμωρο να υπογράφεται με τυμπανοκρουσίες η κατάργηση της βίζας για την Ελλάδα την ώρα που η κυβέρνηση Ομπάμα ενισχύει τα μέτρα για την ασφάλεια;» αναρωτιούνται αμερικανικές διπλωματικές πηγές. Το παζλ των αρρυθμιών συμπληρώνεται από την απόφαση του ΚΥΣΕΑ να παραμείνει η ελληνική δύναμη που βρίσκεται στο Αφγανιστάν στην Καμπούλ. Ως γνωστόν, η νέα κυβέρνηση ανέτρεψε τους σχεδιασμούς αύξησης των ελληνικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν καθώς και της μεταφοράς τους στο δυτικό τμήμα της χώρας, σε περιοχή υψηλής επικινδυνότητας. Η αλήθεια είναι βέβαια, όπως σημειώνουν πηγές του Πενταγώνου, «ότι η προηγούμενη στρατιωτική ηγεσία ενήργησε λανθασμένα και τουλάχιστον επιπόλαια. Αρα, η απόφαση του ΚΥΣΕΑ ήταν σωστή». Καθώς όμως το Αφγανιστάν αποτελεί αυτή τη στιγμή τη βασική προτεραιότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αυτό που μετρά για τις ΗΠΑ είναι ποιος στέλνει στρατιώτες.
Εκείνο που προσμετράται στα θετικά πάντως είναι η θέληση του έλληνα Πρωθυπουργού να βελτιώσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι Αμερικανοί δεν κρύβουν ότι επιθυμούν ηρεμία στο Αιγαίο και εργάζονται παρασκηνιακά για αυτό. Ακούν επίσης με ικανοποίηση την υποστήριξη της Ελλάδος στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αγκυρας. Και παρακολουθούν με προσοχή τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό, όπως έδειξε και η πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία της κυρίας Κλίντον με τους κκ. Δ. Χριστόφια και Μεχμέτ Αλί Ταλάτ.
Στη Μόσχα στα μέσα Φεβρουαρίου πηγαίνει ο κ. Παπανδρέου
ΜΠΟΡΕΙ σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες να μην έχουν κλείσει ημερομηνίες επισκέψεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά με τη Ρωσία τα πράγματα είναι καλύτερα. Ο έλληνας Πρωθυπουργός αναμένεται λοιπόν να μεταβεί στη Μόσχα στα μέσα Φεβρουαρίου, με τη 16η του μηνός να προβάλλει ως πολύ πιθανή ημερομηνία. Σύμφωνα με πληροφορίες, λίγο αργότερα αναμένεται να μεταβεί στη Ρωσία και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Ευ. Βενιζέλος . Η κίνηση αυτή έχει τη δική της σημασία, αν λάβει κανείς υπόψη ότι πολλοί είχαν προδικάσει την ψύχρανση των ελληνορωσικών σχέσεων μετά τα όσα είχε δηλώσει για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολη ο κ. Παπανδρέου κατά την προεκλογική περίοδο. Ωστόσο, ο φάκελος «Ρωσία» δεν θα είναι καθόλου εύκολος, καθώς ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα υπάρχουν αρκετά ανοιχτά μέτωπα (όπως ο South Stream), ενώ την ίδια στιγμή οι σχέσεις Μόσχας- Αγκυρας γίνονται όλο και στενότερες, όπως έδειξε και η πρόσφατη επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Κρεμλίνο.
