Υπολογιστική Επιστημονική Επανάσταση και ο μεγαλύτερος Ελληνας σήμερα
Ο κοινός νους τείνει να συνδέει την πληροφορική με κάποιον που κάθεται όλη μέρα μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή και πληκτρολογεί ανούσια σύμβολα και αριθμούς. Αυτό το στρεβλό στερεότυπο αγνοεί πως η πληροφοριακή επιστήμη, με τα πολλα παρακλάδια της, είναι στην πραγματικότητα η σημαντικοτερη επιστήμη των τελευταίων 50 ετών.
Οι επαναστάσεις των προηγούμενων αιώνων, ήταν επαναστάσεις ύλης, επομένως περιορισμένου ευρους εφαρμογών. Η επιστήμη της πληροφορικής έφερε την επανάσταση στην αποθήκευση, επεξεργασια και μεταφορά της πληροφορίας. Και επειδη τα πάντα στο σύμπαν είναι πληροφορία αυτη η επανάσταση δεν αφήνει τίποτα ανέγγιχτο. Η λειτουργία των επιχειρήσεων, η οικονομία, οι κοινωνικές διαδικασίες, η τέχνη και η διασκέδαση εξελίσσονται κάτω από την έλξη του ψηφιακού μετασχηματισμου. Ο ανθρώπινος χωρό-χρονος δεν είναι πια ο ίδιος με το παρελθόν. Το νανοδευτερολεπτο εγινε η μονάδα μετρησης του ιστορικού χρόνου αντικαθηστώντας τους μήνες ή τα χρόνια. Ολοι οι τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας έχουν μετασχημάτιστει.
Οι σημαντικότερες επιστήμες της εποχής, όπως η βιολογία και τα οικονομικά, τείνουν να γίνουν παρακλάδια της υπολογιστικής επιστήμης. Παρατηρείται δηλαδή το εξής ιστορικό παράδοξο: ενώ ο ανθρώπινος λόγος ξεκίνησε από την αρχαια Ελλαδα ως φιλοσοφία, η οποία σταδιακά κατατμήθηκε σε επιμέρους επιστήμες, σήμερα αυτές οι επιμέρους επιστήμες επανασυγκλίνουν, μέσα από ένα διανοητικό οργασμό αναγκαίας και χρήσιμης διεπιστημονικής έρευνας.
Αυτή η υπολογιστική επιστημονική επανάσταση είναι ίσως ενα απο τα μεγαλύτερα βήματα στην πνευματική ιστορία της ανθρωπότητας. Οι επιπτώσεις της θα είναι στην κυριολεξία τεράστιες, αλλα εγγενώς απρόβλεπτες.
Για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία αρχίζουμε να βλέπουμε την πολυπλοκότητα στα μάτια, αντί να προσπαθούμε να την αγνοήσουμε με μυωπικό επιστημονικό στρουθοκαμηλισμό.
Σε πολλές επιστήμες θα κοιτάμε πίσω 20 χρόνια από σήμερα και η προ-υπολογιστική επιστήμη θα μας φαίνετε αστεία. Θα είναι δύσκολο να κατανοηθεί πώς η παραδοσιακή επιστήμη κατανοούσε τόσο λίγα, αλλά υποστήριζε οτι κατανοεί τόσα πολλα. Ο επιστήμονας της προ-υπολογιστικής επανάστασης ζεί σε μια ψευδαίσθηση, ισως παρόμοια με την πικρή ψευδαισθησιακή ψυχοσύνθεση μεγαλοσύνης του Ελληνα.
Σε αυτό το πλαισιο της γενικευμένης πληροφοριακής επιστημονικής επανάστασης, γίνεται ξεκάθαρο ότι ο σημαντικότερος Ελληνας επιστήμονας σήμερα είναι ο Χρίστος Παπαδημητριού, καθηγητής της πληροφορικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο Μπερκλευ της Καλιφόρνια. O καθ. Παπαδημητρίου είναι ένας από τους πιο γνωστούς επιστήμονες πληροφορικής παγκοσμιώς, αναμεσα στους πρώτους σε αναφορές αρθρων, και έχει κάνει πρωτοποριακή έρευνα στη θεωρητικη θεμελιώση της επιστήμης της πληροφορικής οπως και οι πατέρες της επιστήμης Alan Turing, Kurt Godel και John von Neumann.
Στο ίδιο πλαίσιο, αποκτά μεγαλύτερη αξία ότι ένας άλλος Ελληνας και μαθητής του Παπαδημητρίου, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, κερδισε το τελευταίο ACM Doctoral dissertation award, για τη διατριβή του στην “Υπολογιστική πολυπλοκότητα της ισορροπίας Nash”. Κλείνω το σημείωμα με το παρακάτω εξαιρετικό απόσπασμα από την ανακοίνωση τύπου για το βραβείο της ACM με ημερομηνία 14η Μάη 2009:
Daskalakis’s dissertation examines whether rational, self-interested individuals can arrive, through their interactions, at a state where no single one of them would be better off switching strategies unless others did so as well. Such a state is called a Nash equilibrium, in honor of John Nash, who defined it, and is traditionally used in Game Theory as a rigorous way of predicting the behavior of people in conflict situations. Daskalakis showed that in complex systems the Nash equilibrium is computationally unachievable in some cases. This result answers an algorithmic question that has been open since John Nash’s definition of the concept in the 1950s. It also suggests that the Nash equilibrium may not be an accurate prediction of behavior in all situations. Daskalakis’s research emphasizes the need for new, computationally meaningful methods for modeling strategic behavior in complex systems such as those encountered in financial markets, online systems, and social networks.
