Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Κάθε μέρα που περνά η κρίση βαθαίνει στην Ελλάδα. Ζούμε το τέλος μιας εποχής, αυτό που κάποιοι ονομάζουν το τέλος της μεταπολίτευσης. Ο οδοστρωτήρας του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού σαρώνει τα πάντα. Ανατρέπονται οι όποιες κοινωνικές δομές αλληλεγγύης της ελληνικής κοινωνίας κάτω από το βάρος της διαφθοράς, της διαπλοκής και ενός καλά στημένου πελατειακού πολιτικού συστήματος που εγκαθιδρύθηκε μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και που στέριωσε στα επόμενα χρόνια. Η χώρα σύρεται σ’ ένα αβέβαιο μέλλον με τους κανόνες των αγορών που λίγο τις ενδιαφέρει η ανεργία και η εξαθλίωση. Διαλύεται ο κοινωνικός ιστός και το ισχνό κοινωνικό κράτος.

Φυσικά η Ελλάδα δεν έφτασε σε αυτή την κρίση, η οποία δυστυχώς φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει, έτσι ξαφνικά. Προέκυψε ως αποτέλεσμα της ανικανότητας των πολιτικών και οικονομικών ελίτ να οικοδομήσουν ένα σύγχρονο κράτος και μια σύγχρονη οικονομία. Προέκυψε επίσης ως αποτέλεσμα της ανικανότητας της διανόησης και των ΜΜΕ να ασκήσουν τον κριτικό τους ρόλο. Αντίθετα οι οργανικοί διανοούμενοι όπως και οι δημοσιογράφοι του συστήματος έγιναν μέρος του προβλήματος μέσω της διαπλοκής και της διαφθοράς. Η διαφθορά όμως και η διαπλοκή δεν περιορίστηκαν μόνο στα υψηλά δώματα του κατεστημένου και της εξουσίας. Πέρασαν και στο χώρο της Δικαιοσύνης, της Εκκλησίας, του Πανεπιστημίου και της Παιδείας γενικότερα. Παρέσυραν ακόμη στα πλοκάμια τους όλο το κοινωνικό σύνολο μέσα από τους μηχανισμούς τουπελατειακού συστήματος με το οποίο τρεφόταν το πολιτικό σύστημα της χώρας. Μπορεί η μεγάλη διαφθορά και η μεγάλη διαπλοκή να είχαν να κάνουν με μια μικρή μειοψηφία στη σφαίρα της πολιτικής, της δημόσιας διοίκησης, της οικονομίας, των ΜΜΕ, της δικαιοσύνης και της διανόησης, αλλά και ο απλός πολίτης τρεφόταν έστω και με ψίχουλα από την ίδια διαφθορά. Είναι όμως εκπληκτικό να ακούει σήμερα κανείς τους εκπροσώπους του πολιτικο-οικονομικού κατεστημένου, από τον Σημίτη ώς τον Αλογοσκούφη να προσπαθούν να φορτώσουν τις δικές τους ευθύνες στην κοινωνία γενικότερα. Έτσι, ο Σημίτης σε άρθρο του (Καθημερινή, 02-05-2010) παρουσιάστηκε ως πολιτικός αναλυτής-τιμητής, απόμακρος από την Ελλάδα, έτοιμος να φορτώσει τις ευθύνες στην κοινωνία για τη σημερινή κρίση, ως εάν να μην υπήρξε για οκτώ χρόνια πρωθυπουργός της χώρας και μέτοχος της εξουσίας από το 1974 και μετά.

Ο δε Αλογοσκούφης σε ομιλία του στο Λονδίνο, στο London School ofΕconomics, είπε πως οι τελευταίοι που ευθύνονται για τη σημερινή κατάσταση είναι οι υπουργοί Οικονομικών και προσπάθησε και αυτός να ρίξει τις ευθύνες στην κοινωνία. Με άλλα λόγια αυτοί οι οποίοι οδήγησαν την Ελλάδα στα σημερινά χάλια, ο Σημίτης και ο Αλογοσκούφης αναφέρθηκαν ως χαρακτηριστικά παραδείγματα, δεν έχουν ούτε καν την τόλμη να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Τι να πει δε κανείς για τον Καραμανλή που εγκατέλειψε το σκάφος όταν αντιλήφθηκε πως έμπαζε νερά ή για τον Παπανδρέου που με τις παλινωδίες του μετέτρεψε το θέμα του χρέους σε πρόβλημα δανεισμού και οδήγησε τη χώρα στο ΔΝΤ;

Αν οι ευθύνες των ελληνικών ελίτ είναι εγκληματικές για τη σημερινή αποδόμηση της χώρας δεν θα πρέπει να παραβλέψει κανείς και το ρόλο της Ευρώπης και ιδιαίτερα αυτόν της Γερμανίας. Αν η Ευρώπη αναλάμβανε έγκαιρα τις ευθύνες της δεν θα απειλείτο σήμερα και η ίδια από αλυσιδωτές κρίσεις με το ευρώ να κατρακυλά. Χωρίς πολιτική ηγεσία, υπέκυψε στους τζογαδόρους των αγορών. Ειδικά για τη Γερμανία πάντως που είναι γνωστός ο ρόλος της για την αποδόμηση της Γιουγκοσλαβίας, θα μπορούσε να διερωτηθεί κανείς αν δεν διαδραματίζει σήμερα τον ίδιο ρόλο για την αποδόμηση της Ελλάδας ως εμπροσθοφυλακή αυτών που μετέτρεψαν τα Βαλκάνια σε προτεκτοράτα και ανέχτηκαν τη χάραξη των νέων συνόρων τους από τις νατοϊκές βόμβες. Σε κάθε περίπτωση, ζητείται ποιητής που θα κομίσει στην Ελλάδα και στο λαό της ένα όνειρο ελπίδας πέρα από τους πολιτικούς αναμορφωτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
 

Υ.Γ.:
Ο Βάσος Λυσσαρίδης θα γιορτάσει αυτές τις μέρες τα ενενηντάχρονά του, υπενθυμίζει κοινός φίλος, ο Ελληνογάλλος καθηγητής στο Πανεπισήμιο της Νanterre του Παρισιού Ιωάννης Κατσιάπης, ένας πανεπιστημιακός που έχει πολλά προσφέρει στον αγώνα της Κύπρου. Ο καθηγητής Κατσιάπης, διερωτάται αν η Κύπρος θα τιμήσει με αυτή την ευκαιρία τον Βάσο Λυσσαρίδη και το μεταφέρω από τη στήλη μου.

Από την εφημερίδα ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.