Παραμένουν οι αντιθέσεις
Νωρίς χθες το πρωί, οι ηγέτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Τουρκοκυπρίων καθώς και οι εκπρόσωποι των τριών εγγυητικών δυνάμεων – Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας – συναντήθηκαν προκειμένου να καταβάλουν προσπάθειες να διαμορφώσουν ένα κείμενο για την επίλυση του Κυπριακού, στη βάση των διαφορετικών απόψεων της κάθε πλευράς.
Η παρουσία των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Βρετανίας, καθώς και των παρατηρητών Φρανς Τίμμερμανς και Φεντερίκα Μογκερίνι της ΕΕ ενδέχεται να συμβάλει στην αύξηση των προσδοκιών, αλλά οι προοπτικές επιτυχίας είναι δυσανάλογα αρνητικές.
Χθες το πρωί, τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία, κατέθεσαν έγγραφα, στο κεντρικό τραπέζι της Συνόδου, με τα οποία υποδεικνύουν πως το πρόβλημα στο Κυπριακό οφείλεται στην ύπαρξη των εγγυήσεων και της παρουσίας του κατοχικού στρατού. Πρόταση για την κατάργηση της Συνθήκης των Εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων, αλλά και για τη δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και υλοποίησης των όποιων συμφωνιών, κατέθεσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σύμφωνα με δική του ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα.
Σε διαφορετικό τραπέζι οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών συνέχισαν τις συζητήσεις τους για τα εναπομείναντα πρακτικά ζητήματα που ακόμη παραμένουν ανοικτά.
Χθες βράδυ, οι δύο αντιπροσωπείες ξεκίνησαν τη συνάντησή τους στην ουσία του ζητήματος των εγγυήσεων και ασφάλειας. Σ αυτή τη συνάντηση έγινε σαφές πως η Άγκυρα δεν έχει μεταβάλει ουσιαστικά τις θέσεις της, καθώς αρνείται να εγκαταλείψει το ρόλο του εγγυητή.
«Δεν είναι ώρα για ατάκες, είναι ώρα για σοβαρή δουλειά. Ετέθησαν τρία ερωτήματα από πλευράς Ηνωμένων Εθνών που θα απαντήσουμε αύριο», δήλωσε ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, λέγοντας ότι αυτά άπτονται επί των θεμάτων τως Ασφάλειας και των Εγγυήσεων. Πρόσθεσε ότι η τουρκική πρόταση που κατατέθηκε δεν ικανοποιεί την ε/κ πλευρά.
Η βραδυνή συνεδρίαση έληξε περίπου στις ενιαμισι το βράδυ και στη συνέχεια ο Κύπριος Πρόεδρος συγκάλεσε το Εθνικό Συμβούλιο, προκειμένου να τους ενημερώσεις για τις τελευταίες εξελίξεις.
Τουρκικά σενάρια
Ήδη από την πρώτη στιγμή έχει γίνει σαφές ότι στόχος της Τουρκικής πλευράς, που καθορίζει ουσιαστικά και απόλυτα την κρίση και τις αποφάσεις των Τουρκοκυπρίων, είναι η δημιουργία δύο χωριστών κρατών που όμως θα είναι και τα δυο μέρη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η τουρκική προπαγάνδα ήδη από χθες έχει μοιράσει στον τουρκικό τύπο αλλά και σε φιλά ΜΜΕ εκτός Τουρκία κείμενα που επιδιώκουν να εμφανίσουν ως «καλύτερη λύση» δύο κυπριακά κράτη εντός της ΕΕ ως μια βιώσιμη διευθέτηση Κυπριακού, από μια ομοσπονδία που θα έχει συσταθεί υπό την πίεση της διεθνούς κοινότητας.
Σύμφωνα με έναν Τούρκο υπουργό, αυτός ο τελευταίος γύρος του συνεδρίου του Κρανς Μοντάνα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια διαδικασία που όλοι απέρριπταν αλλά εξακολουθούν να συμμετέχουν λόγω αιτήματος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. «Όλοι γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει καμία προοπτική επιτυχίας, αλλά εξακολουθούν να πηγαίνουν στο Κρανς Μοντάνα επειδή το ζήτησε ο γενικός γραμματέας», δήλωσε ο υπουργός.
Μια επιτυχία στο Κρανς Μοντάνα, τη στιγμή που όλοι θεωρούν εξ’ αρχής ότι έχει αποτύχει, θα είναι μια πραγματική έκπληξη κι αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση της Τουρκίας και την δυνατότητα της να πουλήσει το αποτέλεσμα στην ίδια την Τουρκία αλλά και στους Τουρκοκύπριους.
Σε μια περίοδο «πολιτικής στενότητας» για τον Ταγίπ Ερντογάν, λόγω σειράς λαθών που παρήγαγε η πολιτική του την τελευταία τριετία, δύσκολα θα δεχθεί να κάνει τις απαραίτητες για την ειρηνική συμβίωση των δυο κοινοτήτων του νησιού κινήσεις, που απαιτούνται κι ειδικότερα την άρση των εγγυήσεων και την αποχώρηση του Τουρκικού κατοχικού στρατού. Χωρίς αυτά όμως, γίνεται προφανές πως δεν μπορεί να υπάρξει λύση.
Η προσπάθεια να υποκατασταθεί η λύση της ενιαίας βιώσιμης και λειτουργικής ομοσπονδιακής Κυπριακής Δημοκρατίας, από δυό χώρες που θα μετέχουν επί «ίσοις όροις» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να μπορέσουν με τον τρόπο αυτό οι Τούρκοι να μπουν από το φεγγίτη στην Ένωση, παρά τις ελπίδες τους, δύσκολα μπορεί να αποτελέσει μια πολιτική πραγματικότητα, τόσο χάρη στις σημερινές ευρωπαϊκές πολιτικές ισορροπίες όσο και γιατί δύσκολα θα το δεχθεί η Αθήνα (αν υποθέσουμε ένα σενάριο που η Λευκωσία δεν θα είχε λόγο).
Διαπραγματεύσεων συνέχεια-Μέρα δεύτερη
Με τη συζήτηση να εστιάζεται όλο και περισσότερο στο κεφάλαιο των εγγυήσεων και της ασφάλειας, συνεχίζονται οι συνομιλίες της πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό στο Κρανς Μοντανά της Ελβετίας.
Ελληνική και κυπριακή αντιπροσωπεία, σε εξαιρετικό συντονισμό, είναι έτοιμες να λάβουν τη θέση τους στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης που τώρα πλέον μπαίνει στην ουσία των θέσεων των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, καθώς καλούνται να ανοίξουν τα χαρτιά τους και να βαδίσουν στον δρόμο της αναζήτησης κοινού τόπου.
Οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν με τις τοποθετήσεις των συμμετεχόντων, έναντι των ερωτημάτων που έχει θέσει ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Τζέφρι Φέλτμαν: Τι μορφή θα μπορούσε να έχει μια θεμελιώδης αλλαγή των εγγυήσεων, ποιος θα μπορούσε να είναι ο τρόπος εφαρμογής της λύσης, πώς θα λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων.
Το καλό κλίμα που επικράτησε την πρώτη μέρα της διάσκεψης, αλλά και η υπαναχώρηση του ειδικού συμβούλου του γγ των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ ‘Αιντε -ο οποίος, μετά και την αυστηρή παρέμβαση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, ξεκαθάρισε οριστικά ότι το έγγραφό του δεν έχει καμία απολύτως υπόσταση και δεν αποσύρθηκε, διότι ουδέποτε, όπως δήλωσε, ήταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων- μπορούν να θεωρηθούν μόνο ως μία ήπια καλή αρχή, καθώς οι πραγματικές προθέσεις θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται από εδώ και πέρα.
Ήδη στο πρωινό μέρος των συνομιλιών, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς πήρε την πρωτοβουλία και άνοιξε τη διαπραγμάτευση, παρουσιάζοντας την πρότασή του για ένα μηχανισμό παρακολούθησης της λύσης στη θέση των εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων.
Στην απογευματινή συνεδρίαση, η τουρκική πλευρά αναφέρθηκε στο περίγραμμα μιας πρότασης που σκοπεύει να παρουσιάσει, ως προς τα θέματα εγγυήσεων και ασφάλειας, η οποία όμως δεν άφησε να διαφανεί κάτι ουσιωδώς διαφορετικό από παλαιότερες τουρκικές προτάσεις που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν, ούτε δημιούργησε ατμόσφαιρα θετικής έκπληξης.
Από ελληνικής πλευράς, θεωρείται, πάντως, σημαντικό ότι έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την ουσία του προβλήματος, ενώ κρίνεται ιδιαίτερα θετική η παρουσία και η συνεισφορά της ΕΕ, η συμμετοχή της οποίας στις διαπραγματεύσεις και βεβαίως στην εφαρμογή της λύσης και στην παρακολούθησης της υλοποίησής της θα είναι σημαντική.
