TOY ΑΓΓΕΛΟY ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟY

Πόσο πιθανόν είναι να κινδυνεύσει η στρατηγική συμμαχία της Ουάσιγκτον με το Τελ Αβίβ; Αυτό το ερώτημα έχει έρθει στην επικαιρότητα μετά το «παγερό κλίμα» που επικράτησε στη συνάντηση του προέδρου Ομπάμα με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου στην Ουάσιγκτον, η οποία ακολούθησε το «unfair» της ανακοίνωσης περί επέκτασης των εβραϊκών οικισμών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ (που δεν θέλουν οι ΗΠΑ) ενώ βρισκόταν στο Ισραήλ ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Είναι δυνατόν ο Νετανιάχου να αδιαφορεί για τα απτά οφέλη της ειδικής σχέσης με την Ουάσιγκτον, η οποία συμπυκνώνεται σε ετήσια αμερικανική βοήθεια ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ήτοι περίπου το 20% του αμυντικού προϋπολογισμού του Ισραήλ; Είναι επίσης δυνατόν να μη λαμβάνει υπόψη του τη διπλωματική «ομπρέλα» που προσφέρουν οι ΗΠΑ στη χώρα του, στον ΟΗΕ και αλλού; Τις απαντήσεις σε όλα αυτά μπορεί να της δώσει μόνο ο ίδιος ο Νετανιάχου, ο οποίος προς το παρόν εμφανίζεται δέσμιος των μικρών δεξιών κομμάτων του κυβερνητικού του συνασπισμού και ανακόλουθος στη διακήρυξή του για δύο κράτη που θα ζουν δίπλα δίπλα στη Μέση Ανατολή. Ακόμη πιο ενδιαφέρον όμως είναι το γεωπολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή και θα μπορούσε να μεταβάλει τις αμερικανοϊσραηλινές σχέσεις.

Αυτή τη στιγμή, το τελευταίο που θα ήθελαν οι Αμερικανοί είναι να ξεσπάσει νέα ιντιφάντα στους κόλπους των Παλαιστινίων λόγω της άτεγκτης στάσης του Νετανιάχου. Στη Δυτική Οχθη επικρατεί ηρεμία, ενώ στη Λωρίδα της Γάζας, παρά την απροθυμία της Ουάσιγκτον να αντιληφθεί ότι η απομόνωση της Χαμάς δεν συνιστά βιώσιμη πολιτική, η κατάσταση δείχνει ελεγχόμενη.

Η συνέχιση όμως εκ μέρους της σημερινής ισραηλινής κυβέρνησης προκλητικών ενεργειών, όπως οι εποικισμοί, θα μπορούσαν να προκαλέσουν επιπλοκές. Η Ουάσιγκτον δεν έχει την πολυτέλεια να ανοίξει νέο μέτωπο, παράλληλο στους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, καθώς και στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Η κυβέρνηση Ομπάμα επιδιώκει τη σταθεροποίηση του Αφγανιστάν ώστε από το 2011 να ξεκινήσει την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων- εν όψει και των προεδρικών εκλογών του 2012. Γνωρίζει ότι ένα σταθερό Αφγανιστάν διασφαλίζει την ισορροπία στο τρίγωνο Καμπούλ- Ισλαμαμπάντ- Νέο Δελχί. Παράλληλα, οι Αμερικανοί ανησυχούν ότι η επιρροή του Ιράν θα αυξηθεί όσο δεν ολοκληρώνεται η ανοικοδόμηση του Ιράκ.

Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο, το Τελ Αβίβ μάλλον σκέφτεται ότι μπορεί να ενισχύσει τη θέση του. Η Ουάσιγκτον όμως επιθυμεί σταθερότητα, όχι την ανάδειξη του Ισραήλ σε περιφερειακό ηγεμόνα που θα προκαλέσει προβληματισμό στην Ιορδανία ή στην Αίγυπτο ή θα διαλύσει τους αμερικανικούς σχεδιασμούς με μία απρόκλητη επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Η γεωπολιτική αναγκαιότητα στη Μέση Ανατολή είναι αδήριτη για τον Λευκό Οίκο και η υποτίμησή της θα μπορούσε να αποβεί οδυνηρή για το Ισραήλ.
ΒΗΜΑ