Η βελγική εφημείδα L’Echo δημοσιεύει άρθρο γνώμης του καθηγητή Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Nouriel Roubini με τίτλο «Οι προϋποθέσεις της διάσωσης» που αναφέρεται γενικότερα στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λεγόμενες χώρες «PIGS» και ειδικότερα στα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
Ο Roubini αναφέρει ότι οι χώρες αυτές δεν αντιμετωπίζουν μόνο το πρόβλημα των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό τους και υψηλό επίπεδο χρέους, αλλά και πρόβλημα έλλειψης ανταγωνιστικότητας και κατ’ επέκταση αναιμικής ανάπτυξης. Εδώ και δέκα χρόνια οι χώρες αυτές έχαναν το μερίδιό τους στις αγορές προς όφελος της Κίνας και της Ασίας με το ιδιαίτερα χαμηλό εργατικό κόστος. Ενώ όμως η παραγωγικότητα μειωνόταν οι μισθοί αυξάνονταν με αποτέλεσμα τα προβλήματα να συσσωρεύονται.
Προκειμένου να επανακτήσουν μία βιώσιμη ανάπτυξη οι χώρες «PIGS» έχουν τρεις δυνατότητες: η πρώτη είναι μέσω της μείωσης των τιμών αλλά και των μισθών κατά 30%, κάτι που όμως συνδέεται με μόνιμη ύφεση, που κανένα κράτος δεν μπορεί να αποδεχθεί εύκολα. Η δεύτερη προοπτική είναι να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας η οποία επιτάχυνε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και αναδιάρθρωσε τις επιχειρήσεις της ώστε να βελτιώσει το επίπεδο της παραγωγικότητας διατηρώντας παράλληλα μία μέτρια αύξηση μισθών. Για να τα επιτύχει όμως αυτά η Γερμανία χρειάστηκε δέκα χρόνια, χρόνος που δεν υπάρχει σήμερα για την Ελλάδα και την Ισπανία, που ακόμα και αν θελήσουν να ακολουθήσουν τα ίδια βήματα, θα περάσουν πολλά χρόνια προτού υπάρξουν αποτελέσματα.
Η τρίτη λύση είναι η ουσιαστική μείωση της αξίας του ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση όμως η χώρα που θα ωφελούνταν κυρίως θα ήταν η Γερμανία ενώ ο κίνδυνος της στάσης πληρωμών για την Ελλάδα και της επέκτασης της κρίσης σε άλλες χώρες θα ήταν πολύ μεγάλος, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλο ρήγμα στην ευρωζώνη, προτού η μείωση του ευρώ επιφέρει αποτελέσματα.
Εκτός και αν συμβεί κάποιο θαύμα, σχολιάζει ο Roubini, η Ελλάδα πλησιάζει προς την αφερεγγυότητα. Στην αρχή της κρίσης στην Αργεντινή, το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το δημόσιο χρέος και το τρέχον έλλειμμα (σε ποσοστό του ΑΕΠ) ανέρχονταν αντίστοιχα σε 3%, 50% και 2%. Στην περίπτωση της Ελλάδας τα νούμερα είναι πολύ χειρότερα: 12,9%, 120% και 10% αντίστοιχα. Επομένως το να αποφευχθεί η πτώχευση και η έξοδος από το ευρώ αποτελεί έναν ηράκλειο άθλο. Θα χρειαστεί τύχη και η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ.
Από την άλλη η Ελλάδα δεν μπορεί να αφεθεί να καταρρεύσει καθώς σχεδόν τα τρία τέταρτα του δημόσιου χρέους της βρίσκονται στα χέρια ευρωπαϊκών οργανισμών, με αποτέλεσμα η πιθανή πτώχευσή της να μπορεί να επιφέρει ως αποτέλεσμα μία τεράστια συστημική κρίση και εξάπλωση του κινδύνου στις άλλες χώρες «PIGS». Επομένως παρόλη την απροθυμία των Γερμανών και της ΕΚΤ μπροστά στο ενδεχόμενο διάσωσης, η Ελλάδα έχει ανάγκη αυτή τη χρονιά από μία σταθερή και επίσημη οικονομική στήριξη, με λογικό επιτόκιο, ώστε να μην μετατραπεί η έλλειψη ρευστότητας που αντιμετωπίζει τώρα σε αφερεγγυότητα.
Η διάσωση ενός κράτους που αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα απαιτεί δύο προϋποθέσεις: αφενός την πραγματική βούληση του κράτους να εφαρμόσει μέτρα λιτότητας και τις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και αφετέρου μία μαζική εισροή οικονομικής βοήθειας (μεγάλης, τουλάχιστον το πρώτο διάστημα). Μία αναδιάρθρωση της οικονομίας χωρίς ρευστότητα δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Μετά από ένα σχέδιο στήριξης προς την Ελλάδα, που παρουσίασε πολλά προβλήματα (αποφάσισε να δώσει χρήματα στη χώρα πολύ αργά), η Ένωση φαίνεται να προσανατολίζεται τώρα σε ένα σενάριο, που βρίσκεται πολύ κοντά στη λογική του ΔΝΤ. Μόνο ο χρόνος θα δείξει, καταλήγει ο Roubini, εάν αυτό το σχέδιο θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση να στερηθεί μεν η Ελλάδα ρευστότητας αλλά να παραμείνει αξιόπιστη, εάν εφαρμόσει βέβαια και αυστηρά μέτρα λιτότητας και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Υπάρχει όμως και η πιθανότητα, όπως στην περίπτωση της Αργεντινής και της Ρωσίας, να γίνει η Ελλάδα αφερέγγυα, εάν οι προσαρμογές δεν της επιτρέψουν να αποκαταστήσει την ανάπτυξη και να μετατρέψει το χρέος της σε βιώσιμο. Προς το παρόν η Ε.Ε. έχει αποφασίσει να επενδύσει στο σχέδιο Α. Σε περίπτωση αποτυχίας, θα υπάρχει και το σχέδιο Β που ίσως προβλέπει τη μείωση των μη βιώσιμων χρεών μέσω της εξόδου από την ευρωζώνη.
