Η σφαγή της Κλεισούρας: ένα από τα πιο βίαια ξεσπάσματα των κατοχικών δυνάμεων

5 Ἀπριλίου 1944. Τὸ «λουτρὸν αἵματος» τῆς Κλεισούρας.

Πηγή: sanshmerafilonoi.gr

Οἱ Γερμανοὶ ἀνέτρεψαν τὴν νικητήριο πορεία τῶν Ἑλλήνων κατὰ τῶν Δυνάμεων τοῦ Ἄξονος, στὴν Βόρειο Ἤπειρο καὶ στὴν Ἀλβανία, τὴν σαρωτικὴ ἧττα τῶν Ἰταλῶν καὶ Ἀλβανῶν καὶ τὶς νέες ἰσοῤῥοπίες ποὺ διεμορφοῦτο στὴν χερσόνησον τοῦ Αἵμου, ὅταν στὶς 6 Ἀπριλίου τοῦ 1941, ἐκήρυξαν τὸν πόλεμο κατὰ τῆς Γιουγκοσλαυΐας καὶ τῆς Ἑλλάδος, ἐνᾦ ταὐτοχρόνως εἰσέβαλον στὰ πάτρια ἐδάφη.

Μὲ γρήγορες κινήσεις, ἐφ΄ ὅσον τὸ γιουγκοσλαυϊκὸ μέτωπον εἶχε καταῤῥεύση, παρέκαμψαν τὶς γραμμὲς τῶν ὀχυρῶν καὶ εὐρέθησαν στὶς πλᾶτες τῶν Ἑλλήνων, ποὺ ἀκόμη κι ἔως τὴν συνθηκολόγησιν, ἐμάχοντο κατὰ τῶν εἰσβολέων, ἀρνούμενοι νὰ ὑποχωρήσουν ἐμπρὸς στὴν ὁρμητικότητα τοῦ νέου ἐχθροῦ.

 

 

Ἡ γερμανικὴ κατοχὴ ὅμως δὲν ἔφθασε μόνη της.
Μαζύ της οἱ ἡττημένοι Ἰταλοὶ καὶ Ἀλβανοί, ὅπως καὶ οἱ σύμμαχοί τους Βούλγαροι, ἐπίσης ἡττημένοι ἀπὸ τὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εἰσῆλθαν γιὰ νὰ ἀσκήσουν κυριαρχικὰ δικαιώματα. Καὶ τὰ ἀσκοῦσαν μὲ ὅλους τοὺς δυνατοὺς τρόπους, προβαίνοντας συχνὰ σὲ ἐκκαθαρίσεις πληθυσμῶν, γενοκτονίες καὶ ὁλοκαυτώματα.

Ἡ γερμανικὴ κατοχή, ἰδίως μετὰ τὴν συνθηκολόγησιν τῶν Ἰταλῶν, στὶς 8 Σεπτεμβρίου τοῦ 1943, κι ἐφ΄ ὅσον οἱ Γερμανοὶ πλέον διέβλεπαν τὴν ἧττα τους ὡς πιθανοτέρα ἐκδοχή, σταδιακῶς σκλήραινε καὶ ἡ βία τους, ἰδίως σὲ περιπτώσεις ἀντιποίνων, πολλαπλασιάζετο.
Ἕνα τέτοιο δεῖγμα ἐκτονώσεως τῆς γερμανικῆς βίας ἦταν ἡ σφαγὴ τῆς Κλεισούρας στὶς 5 Ἀπριλίου τοῦ 1944.

Τὸ κακὸ ξεκίνησε τὰ ξημερώματα τῆς 5ης Ἀπριλίου τοῦ 1944.
Ὁ καπετὰν «Ὑψηλάντης» (Ἀλέξιος Ῥόσιος) σὲ μία ἐνέδρα, στὴν περιοχὴ Νταοῦλι, σὲ ἕνα στενό, γεφυρωτὸ πέρασμα, ἔξω ἀπὸ τὴν Κλεισούρα, κτύπησε μὲ τοὺς ἄνδρες του γερμανικὴ αὐτοκινητοπομπή.  Δύο Γερμανοὶ (κατὰ ἄλλους τρεῖς) στρατιῶτες ἐφονεύθησαν καὶ ἀμέσως μετά, ὁ καπετὰν «Ὑψηλάντης» διέταξε τὸν ἀκρωτηριασμό τους, ἐνᾦ μετὰ τὸ πέρας τῆς ἀπανθρώπου αὐτῆς πράξεως, στερέωσαν τὰ ἀκρωτηριασμένα σώματα σὲ στάσιν προσοχῆς.

Οἱ Γερμανοὶ ἀμέσως ἐνημερώθηκαν γιὰ τὸ ἔγκλημα καὶ ἐφρύαξαν. Τὰ ἀντίποινα ἴσως νὰ ἦσαν μικρότερα σὲ ἔκτασιν ἐὰν ὁ ἀκρωτηριασμὸς τῶν νεκρῶν (σκύλεμα λέγεται αὐτό) δὲν ἦταν τόσο προκλητικός.
Ἀμέσως διετάχθησαν ἀντίποινα. Τὸ πλησιέστερον σημεῖον τῆς περιοχῆς τοῦ φονικοῦ ἦταν ἡ Κλεισούρα Καστοριᾶς.
Τὰ ἀντίποινα, ἰδίως σὲ τέτοιες περιπτώσεις, ἐσήμαιναν ἰσοπέδωσιν καὶ ἀφανισμὸ κάθε μορφῆς ζωῆς στὸ πέρασμα τῶν ἐκδικητῶν, ἐνόχων καὶ ἀθῴων.

Ἐπὶ κεφαλῆς τῶν Γερμανῶν ἦταν ὁ Κὰρλ Σῦμερς (Karl Schümers), διοικητὴς τοῦ 7ου Συντάγματος τῆς 4ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας τῶν SS, ποὺ ἐκδικούμενος καὶ τὴν σφαγὴ τῶν ἀνδρῶν του, μὰ κυρίως τὴν προσβολὴ τῶν νεκρῶν, διέταξε σφαγή.
Ἇμᾳ τῇ ἀφίξει τῶν γερμανικῶν δυνάμεων, ποὺ εἶχαν ἐνισχυθῆ ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ Βουλγάρου Ἄντον Κάλτσεφ, ὁ ὁποῖος συμμετεῖχε στὶς ἐνέργειες κατὰ τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν καὶ τὸν ἐκβουλγαρισμό τους, ἡ κωμόπολις ἀνεταράχθη.
Μὲ ἐμφανεῖς καλὲς προθέσεις ὁ Σῦμερς, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἔχοντας λάβει τὶς ἀποφάσεις του γιὰ ἐκκαθαρίσεις, διέταξε τὴν συγκέντρωσιν τοῦ πληθυσμοῦ.
Κι ἐνᾦ οἱ ἄμαχοι παρέμεναν ἥρεμοι, ἐφ΄ ὅσον παρεπλανήθησαν ἀπὸ τὴν καλὴ εἰκόνα τοῦ Σῦμερς, βοηθητικὸ σῶμα ἐνόπλων, κατὰ τὴν 3η μεσημβρινή, διετάχθη νὰ πυροβολήσῃ ἀδιακρίτως κατὰ τῶν ἀμάχων. Μὲ τὸ πέρας αὐτῆς τῆς πρώτης, ἐκκαθαρίσεως, οἱ Γερμανοὶ καὶ οἱ Βούλγαροι, πυρπολώντας καὶ πυροβολώντας ἀπετελείωσαν ὅποιον εἶχε ἀπομείνη ζωντανὸς μέσα στὴν Κλεισούρα.
Συνολικὸς ἀπολογισμὸς θυμάτων καὶ καταστροφῶν:

  • 270 νεκροί, (κατ’ ἄλλους 280 νεκροί)
  • 40 τραυματίες
  • 150 κατοικίες
  • βιβλιοθήκη, σχολεῖο, ἐκκλησία καὶ δημόσια κτίρια κατεστραμμένα.

Σύνθημα τῆς ἐνάρξεως καὶ τῆς παύσεως τοῦ φονικοῦ μία φωτοβολίς.
Οἱ περισσότεροι ἄνδρες εἶχαν ἤδη ἀποσυρθῆ στὰ πέριξ ὑψώματα καὶ τὰ θύματα ἦσαν κυρίως ἄμαχοι.
Ἑπτὰ γυναῖκες μόλις τὴν τελευταία στιγμὴ ἀπέφυγαν τὴν ἐκτέλεσιν.
Οἱ νεκροὶ ἐτάφησαν σὲ περιβόλους οἰκιῶν, σὲ αὐλές, στὰ πέριξ ὑψώματα.
Ὁ ἀντίκτυπος τοῦ «λουτροῦ αἵματος», ὅπως ἀπεκλήθη, ἦταν τόσο ἰσχυρός, ποὺ ἀκόμη καὶ ὁ Γερμανὸς διοικητὴς τῆς χερσονήσου τοῦ Αἵμου,Χέρμαν Νοϊμπάχερ, ἐδήλωσε τὴν φρίκη του καὶ τὸν ἀποτροπιασμό του, κάτι ποὺ δὲν ἠνόχλησε τὴν Στρατιωτικὴ Διοίκησιν τοῦ Γ΄ Ῥάιχ Θεσσαλονίκης, ποὺ ἐπικροτοῦσε τὸ ἔγκλημα.

Φιλονόη

Σημειώσεις

Τὸ μόνον ἐρώτημα ποὺ ἀνακύπτει, μελετώντας, στὸν βαθμὸ ποὺ μᾶς ἐπιτρέπουν τὰ στοιχεῖα, αὐτό, ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἀνάλογα περιστατικά, εἶναι τό: «κῦττα ῥὲ κάτι ἄνδρες», ποὺ ἀναφέρεται στὸν καπετὰν «Ὑψηλάντη» καὶ στοὺς ἄνδρες του.
Ὄχι διότι πολέμησαν κατὰ Γερμανῶν ἀλλὰ διότι:
  • τεμάχισαν νεκρὰ σώματα
  • ἕδρασαν πέριξ κατοικημένης περιοχῆς, γνωρίζοντας πὼς οἱ κάτοικοι θὰ ὑποστοῦν τὰ ἀντίποινα κι ὄχι αὐτοί
  • ἡ δράσις του, καθὼς ἐπίσης καὶ ἄλλων ἀναλόγων σωμάτων, κατὰ τῶν Γερμανῶν καὶ τῶν Ἰταλῶν ἐστόχευε πάντα στὴν μήνη τῶν κατακτητῶν, ποὺ θὰ ἐπέσυρε ὁπωσδήποτε ἀντίποινα κατὰ ἀμάχων κι ὄχι κατὰ ἀνταρτῶν.

Πραγματικὴ δράσις ἀνδρῶν, ποὺ εἶναι στρατιῶτες καὶ σέβονται τὸν ῥόλο τους, ἦταν, εἶναι καὶ παραμένει αὐτή:

Οἱ περιοχὲς τῆς Θράκης καὶ τῆς Μακεδονίας, πλὴν τῆς Θεσσαλονίκης καὶ τῆς συνοριακῆς γραμμῆς τοῦ Ἕβρου, παρεδόθησαν στοὺς Βουλγάρους ὡς ζῶνες κατοχῆς. Οἱ περιοχὲς τῆς Ἠπείρου καὶ τῆς Θεσσαλίας, καθὼς καὶ ἡἙπτάνησος στοὺς Ἰταλούς, ἔως τὴν συνθηκολόγησίν τους.
Οἱ περιοχὲς ποὺ ἐνδιέφεραν τοὺς Ἰταλούς, ὡς μελλοντικές τους ἐπαρχίες, ἦσαν ἡ Ἑπτάνησος, ἡ Δωδεκάνησος καὶ ἡ Ἤπειρος. Σὲ αὐτὲς τὶς περιοχὲς οἱ πληθυσμοὶ ὑπέφεραν κυριολεκτικῶς ἀπὸ τὶς ἐθνοτικὲς ἐκκαθαρίσεις καὶ τὴν προσπάθεια ἀλλοιώσεως καὶ βιασμοῦ τῆς συνειδήσεως τῶν πληθυσμῶν.
Στὶς ὑπόλοιπες περιοχὲς ἡ ἰταλικὴ ἦταν σαφῶς πιὸ ἡπία.

Σύμμαχος τῶν Γερμανῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν Ἰταλῶν, ἦταν ἡ Βουλγαρία.
Ἡ Βουλγαρία ἔδεξε τὶς προθέσεις της, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ἀκόμη τῆςὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, ὅταν ἐδόθη τὸ σύνθημα τοῦ πρώτου μέρους τῆς διαλύσεως τοῦ «Μεγάλου Ἀσθενοῦς».
Οἱ δράσεις τῶν κομιτατζήδων κατὰ ἀμάχων ἐξώθησε τὰ πνεύματα, ἐνᾦ παραλλήλως οἱ ἐκκαθαρίσεις σὲ Μακεδονία καὶ Θράκη ἐλάμβαναν ἀσύληπτες διαστάσεις.
Ἀπὸ τὴν πτῶσιν τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας ἔως καὶ τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οἱ Βούλγαροι δὲν ἄλλαξαν τακτικὴ καὶ μὲ κάθε εὐκαιρία εἰσέβαλαν στὶς ἑλληνικὲς περιοχὲς λεηλατώντας, δολοφονώντας καὶ ἀλλοιώνοντας ὅσα περισσότερα μποροῦσαν.
Μεγίστη ἐχθρικὴ πρᾶξις τῆς Βουλγαρίας, κατὰ τῆς Ἑλλάδος, ἡ συμμετοχὴ μεγάλου τμήματος βουλγαρικῶν σωμάτων στίς, τάχα μου, «ἐμφυλιακὲς συῤῥάξεις» τοῦ 19451948.

Ἡ Μακεδονία, ἠ Θράκη καὶ ἡ Ἤπειρος συχνὰ ἔγιναν θύματα αὐτῆς τῆς ἐθνοκαθαριστικῆς μεθόδου, φαινομενικῶς ἀναίτια μὰ στὴν πραγματικότητα ἐπαναφέροντας στὴν ἐπιφάνεια τὴν πρὸ τῆς ἀπελευθερώσεώς μας περίοδον, ὅπου ἡ πρόθεσις τῶν Σλαύων νὰ ἐξέλθουν στὸ Αἰγαῖον ἐξεφράσθη μὲ πολεμικὲς ἐπιχειρήσεις ἀπὸ τὸν Β΄ Βαλκανικὸ Πόλεμο ἐπισήμως, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τουκροκρατίας, μὲ τὶς ἐκφοβιστικὲς καὶ τρομοκρατικὲς ἐνέργειες τῶν κομιτατζήδων.
Ἡ συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, ποὺ τόσο εὔκολα ἀμφισβητήθη ἀπὸ τοὺς …«συμμάχους» μας, ἔδιδε στὴν Βουλγαρία πολλὰ δικαιώματα, (πρὸς ὄφελος τῆς Ῥωσσίας) τὰ ὁποία οὐδέποτε ἔπαυσε νὰ διεκδικῇ.

Ὅταν ἐπὶ γερμανικῆς, βουλγαρικῆς, ἰταλικῆς καὶ ἀλβανικῆς κατοχῆς εἴχαμε συνθῆκες βίας, θὰ πρέπη νὰ ἐξετάζουμε μερικούς, ἐπὶ μέρους, σοβαροὺς παράγοντες, ἀναφορικῶς πάντα σὲ σχέσιν μὲ τὰ ἐν λόγῳ γεγονότα.

  • Ὑπῆρχε πρόθεσις ἀλλοιώσεως ἐθνοτικῶν στοιχείων πίσω ἀπό τίς ὅποιες ἐκκαθαρίσεις;
  • Ὑπῆρχε πρόθεσις ἐπεκτατικῶν βλέψεων;
  • Ὑπῆρχε πρόθεσις πολιτικῶν ἐκβιασμῶν;

Σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις τῶν ἑλληνικῶν ὁλοκαυτωμάτων, δυστυχῶς, ἡ δράσις τῶν φερομένων ὡς ἀνταρτικῶν σωμάτων, ποὺ τάχα μου ὑπερασπίζοντο τὸ δικαίωμα στὴν ἐλευθερία, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὸ ξέσπασμα τῶν δυνάμεων κατοχῆς σὲ ἀμάχους κι ὄχι σὲ ἐμπολέμους, ἐφ΄ ὅσον πάντα, μὰ πάντα, συνέβαιναν πέριξ κατοικημένων περιοχῶν. Σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς περιπτώσεις διακρίνουμε τὸ πνεῦμα τῶν …«συμμάχων» μας Ἄγγλων, ποὺ  μὲ καθαρὰ σιωνιστικὴ ταὐτότητα, ἐπέβαλαν τὸν λιμὸ τῆς κατοχῆς, γιὰ νὰ …ἐκβιάσουν τὴν ἀντίστασιν. Ἴδια λογική, ἴδιοι χρηματοδότες, ἰδίας φύσεως ἐγκλήματα.

 

 

Πληροφορίες ἀπό: